Gotard Burdziński - Dydaktyka

Wykłady

Jak badać ultraszybkie procesy? Szybkie i wolne aspekty fotochromizmu

Drzwi Otwarte na Wydziale Fizyki UAM, dnia 23.04.2022, godz. 11.00

Butelka, kielich i kryminalne aspekty. Fizyka drgań.

Wykład w cyklu Uniwersytet Otwarty, dnia 18.06.2020, godz. 17.30-19.00, Aula Piekary

Czy warto zajmować się analizą drgań? W 1971 roku wydrążenie tunelu do skarbca w londyńskim banku doprowadziło do rabunku milionów funtów. Drążenie tuneli wzbudza drgania powierzchni ziemi, które mogą być obserwowane prostymi metodami. Obrona Konstantynopola przed Turkami w 1453 roku budzi uznanie, m.in. dlatego, że obrońcy wykryli budowę tunelu pod murami miejskimi co uchroniło je przed zawaleniem. Obrońcy rozstawili misy z wodą wzdłuż murów, a pojawienie się zmarszczek na powierzchni wody pozwoliło wstępnie ocenić miejsce, w którym drążono tunel. W świecie zwierząt drgania pełnią również ważną rolę. Ultraczułe odnóża polującego skorpiona potrafią rejestrować drgania powierzchni piasku wzbudzone przez ruch pobliskiego owada. Na wykładzie zostaną opisane techniki związane z pomiarem i analizą drgań stosowane obecnie w laboratorium. Wybrane kielichy, jak i puste butelki zostaną pobudzone do drgań na skutek uderzenia młoteczkiem. Uzyskana charakterystyka częstotliwościowa to własna sygnatura dźwiękowa, która pozwala jednoznacznie zidentyfikować autentyczność obiektu.

Analiza pięknych barw w laboratorium link do wykładu :

Wykłady Otwarte, 9 stycznia 2019

Streszczenie: Otaczająca nas przyroda i przedmioty często cechują się atrakcyjną barwą. Na wykładzie poznamy przyczyny powstawania barw m.in. u motyli, kwiatów, liści i owoców, jak i tęczy na niebie. Przedstawimy działanie nowoczesnej aparatury, a także potencjał technik fotograficznych. Opisane zostaną czasowe zmiany barwy na poziomie makroskopowym (bańki mydlane, soczewki fotochromowe) jak i molekularnym (barwniki naturalne).

Tajemnice naukowe roślin

Festiwal Nauki i Sztuki, 26 kwietnia 2018

Streszczenie: W ramach wykładu zostaną omówione wybrane metody obronne roślin takie jak szybki ruch związany ze składaniem liści, wytwarzaniem substancji trujących, lub zapachu, który przywabia owady drapieżne. Szczególna uwaga zostanie poświęcona roślinom owadożernym, których ruch pułapkujący bywa zaskakująco szybki (w czasie ok. 3 ms u Ultricularia inflata), co wymaga stosowania szybkich kamer (15000 klatek na sekundę). Omówione zostaną również aspekty związane z powabnością kwiatów zarówno w zakresie akustyki (liść o kształcie czaszy stanowi akustyczną echo-latarnię dla nietoperzy zapylających kwiaty Marcgravia evenia), jak i optyki (ubarwienie strukturalne płatków kwiatowych). Główną rolę ubarwienia kwiatów pełnią barwniki, spośród których dla betalain wykazaliśmy funkcję fotoprotekcyjną.

Fizyka polowania zwierząt i roślin

Poznański Festiwal Nauki i Sztuki, 15 kwietnia, 2015

Wydział Fizyki UAM

Miliony lat ewolucji pozwoliły zwierzętom i roślinom wypracować zaawansowane techniki polowania. Na wykładzie omówione zostanie kilka przykładów pokazujących techniki stosowane przez drapieżniki polujące w powietrzu, na piaskach pustyni i w środowisku wodnym, a także przez rośliny owadożerne w kontekście mechaniki, akustyki i optyki. Czy wiesz, że pajęczaki potrafią rejestrować drgania podłoża o amplitudzie tak małej jak długość wiązania O-H w cząsteczce wody? Równie zdumiewająca jest obecność drobnych włosków na odnóżach pajęczaków. Włoski te działają jako czujniki rejestrujące delikatne podmuchy powietrza generowane przez nadlatującego owada. Układ nerwowy pajęczaka analizuje sygnały pochodzące z uginanych włosków. Naukowcy szacują, że czułość pojedynczego włoska osiąga poziom 10-20 J. Jest to poziom energetyczny porównywalny z energią pojedynczego zielonego fotonu (foton jest cząstką światła). Z kolei pewne skorupiaki żyjące na dnie morza dysponują niezwykle rozwiniętym narządem wzroku, co pozwala na skuteczną obserwację potencjalnej ofiary. Skorupiak w czasie ataku potrafi uderzyć ofiarę rozpędzając przednie odnóża do prędkości 80 km/godz. w czasie trzech tysięcznych sekundy. Spośród roślin owadożernych wyróżnia się muchołówka, która zamyka liście pułapkowe w czasie krótszym od jednej sekundy. Badania naukowe procesu polowania są inspiracją w opracowaniu nowych technologii.